Szanowni Państwo,

Stoimy przed wielkim wyzwaniem jakie niesie ze sobą koronawirus i wynikające z niego konsekwencje. W związku z tym w celu zapewnienia jak najszybszej pomocy prawnej uruchomiliśmy dla Państwa usługę online pod dodatkowym adresem mailowym: koronawirus@kancelariakmiw.pl pod który możecie zgłaszać wszelkie pytania związane z tą szczególną sytuacją. Dodatkowo na naszej stronie internetowej www.kancelariakmiw.pl w zakładce KORONAWIRUS udostępniliśmy najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami, z których możecie Państwo skorzystać bezpłatnie. Na bieżąco będziemy tam również umieszczać informacje o aktach prawnych związanych z koronawirusem ze wskazaniem do jakich grup są one kierowane.

Korzystając z usługi online, mają Państwo możliwość uzyskania pełnej porady prawnej we wszystkich zagadnieniach związanych z koronawirusem i wynikającymi z niego nowymi przepisami. Możecie Państwo również zlecić naszej Kancelarii przygotowanie wszelkiego rodzaju pism związanych z tą wyjątkową sytuacją, takich jak np.: wnioski o odroczenie rat kredytów czy leasingu, wypowiedzenia czy odstąpienia od umów, wnioski o odroczenie/zwolnienie z płatności należności podatkowych oraz składek na ubezpieczenie społeczne, wnioski o dofinansowanie, porozumienia z pracownikami w przypadkach przestoju lub obniżenia wymiaru etatów, zmian w organizacji pracy.

Mając na uwadze powyższe, mogą Państwo bez potrzeby wychodzenia z domu uzyskać profesjonalną pomoc prawną, a także zlecić przygotowanie potrzebnych dokumentów. Koszt uzyskania pomocy prawnej online:

  • bezpłatnie – prosta porada (do 0,5h) jako świadczenie jednorazowe;
  • 200 PLN plus VAT – podstawowa porada prawna (pow. 0,5h do 1h);
  • 500 PLN plus VAT – porada wymagająca głębszej analizy (do 3h);
  • 1000 PLN plus VAT – porada wymagająca pogłębionej analizy, ewentualnie przygotowania dokumentów (do 6h);
  • Ustalana indywidualnie w sprawach zawiłych.

W ciągu 12 godzin od otrzymania zapytania, przekażemy informację o wysokości wynagrodzenia celem uzyskania Państwa akceptacji lub w tym samym czasie udzielimy porady bezpłatnej. Porady płatne będą udzielana w ciągu 48 godzin od opłacenia przez Państwa Faktury PRO FORMA przesłanej na podany przez Państwa adres mailowy lub ich termin będzie uzgodniony indywidualnie, w przypadku porad w sprawach  zawiłych.

Zapytania można kierować również przy wykorzystaniu formularza kontaktowego dostępnego na naszej stronie internetowej www.kancelariakmiw.pl  lub bezpośrednio na adres mailowy koronawirus@kancelariakmiw.pl.

Realizując dla Państwa pomoc prawną online, Kancelaria w pełni zapewnia zachowanie poufności przekazywanych przez Państwa informacji, które od momentu przesłania do Kancelarii objęte są tajemnicą zawodową przy zachowaniu zgodności z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) oraz przepisami krajowymi.

Zapraszamy serdecznie do kontaktu i skorzystania z naszych usług.

Najczęściej zadawane pytania


1. Zwolnienia ze składek ZUS

Czy prowadząc działalność gospodarczą mogę skorzystać ze zwolnienia ze składek na ZUS w okresie epidemii koronawirusa?

Ze zwolnienia ze składek ZUS za marzec, kwiecień oraz maj 2020 r. mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy złożą stosowny wniosek do ZUS.

O zwolnienie mogą wnioskować:

- mikroprzedsiębiorcy, opłacający składki za mniej niż 10 osób;

- samozatrudnieni.

Jeżeli chodzi o osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, to wniosek o zwolnienie ze składek ZUS mogą złożyć jedynie osoby duchowne.

Kwestię zwolnienia ze składek ZUS reguluje art. 31zo ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Zwolnienie dotyczy składek nieopłaconych.

Zgodnie z art. 31zo ust. 2 ustawy samozatrudniony może otrzymać zwolnienie z opłacania składek ZUS, jeżeli jego przychód z działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. - 15 681 zł.

Należy wskazać, że dla czynnych podatników podatku VAT przychodem jest kwota należna z tytułu sprzedaży towarów i usług pomniejszona o VAT.

Wynika z tego, że kwoty podatku VAT nie wlicza się do kwoty przychodu, który uprawnia do zwolnienia ze składek ZUS.

Wynika to wprost z art. 155 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że co do zasady do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

ZUS w informacji dotyczącej tarczy antykryzysowej intepretował do niedawna definicję przychodu w sposób sprzeczny art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 155 ustawy o podatku od towarów i usług, wskazując w odpowiedzi na pytanie czy samozatrudnieni nie mogą przekroczyć 15 681 zł netto czy brutto, że:
Brutto, ponieważ jest to przychód. Przychód uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek nie może być wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. (tj. 15 681 zł).

W przedstawionym przez ZUS stanowisku brakowało wyjaśnienia, co oznacza przychód brutto dla czynnych podatników VAT, co sugerowało, że do tej kwoty należy również zaliczyć sam podatek VAT.


Na szczęście ZUS zmienił tę błędną interpretację i podatku VAT nie zalicza już do przychodu, który należy wskazać we wniosku o zwolnienie ze składek ZUS.

2. Ulgi w podatkach

Czy tarcza antykryzysowa, wprowadzona Ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, przewiduje możliwość umorzenia należnego do zapłaty podatku od osób fizycznych, podatku od osób prawnych lub podatku VAT?
Przepisy tarczy antykryzysowej nie przewidują możliwości umorzenia należnego do zapłaty podatku od osób fizycznych, podatku od osób prawnych lub podatku VAT.

Taką możliwość przewiduje art. 67a ustawy Ordynacja podatkowa, który stanowi, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b ustawy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Art. 67b ustawy Ordynacja podatkowo przewiduje z kolei możliwość udzielenia ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą – na ich wniosek.

Przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w zakresie podatków przewiduje szereg innych rozwiązań, o to najważniejsze z nich z punktu widzenia przedsiębiorców:

  1. Przesunięto termin zapłaty zaliczek na podatek dochodowy PIT od wynagrodzeń wypłaconych w marcu i kwietniu 2020 r. do 1 czerwca 2020 r. – rozwiązanie dla pracodawców i płatników składek (o których mowa w art. 52o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu koronawirusa.

  2. W przypadku odroczenia terminu zapłaty podatku, w okresie trwania epidemii koronawirusa lub stanu epidemicznego i 30 dni od dnia jej odwołania, lub odwołania stanu epidemicznego, Urząd Skarbowy nie pobierze opłaty prolongacyjnej za odroczenie (art. 15za ust. 1 ustawy).

  3. Minister finansów może wydać rozporządzenie o zaniechaniu poboru odsetek od zaległości podatkowych w całości lub w części w związku ze stanem epidemii lub stanem epidemicznym (art. 15za ust. 2 ustawy).

  4. Rada gminy w drodze uchwały może podjąć decyzję o zwolnieniu z podatku od gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przedsiębiorców których płynność finansowa uległa pogorszeniu w zw. z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu koronawirusa lub odroczeniu terminu płatności tego podatku (art. 15p oraz 15q ustawy).

  5. Przesunięto termin wdrożenia JPK_VAT (dla wszystkich podatników) oraz wejście w życie nowej matrycy VAT na 1 lipca 2020 r. (przepisy zmieniające ustawę o VAT).

  6. Odroczono wprowadzenie podatku od sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r. (przepisy zmieniające ustawę o podatku od sprzedaży detalicznej).

  7. Wprowadzono uprawnienie do odliczenia wstecznie straty poniesionej w roku 2020 od dochodów za rok 2019 dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych PIT oraz podatku dochodowego od osób prawnych CIT do wysokości 5 000 000 zł dla podatników, którzy w roku podatkowym ponieśli stratę w 2020 r. oraz uzyskali przychody niższe o co najmniej 50% w porównaniu do przychodów uzyskanych w roku poprzednim – w takim przypadku należy złożyć korektę zeznania podatkowego za 2019 r. (art. 52k ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 38f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

  8. Podatnicy, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, mogą zrezygnować z tej formy za miesiące marzec–grudzień 2020 r., jeżeli ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu koronawirusa. O rezygnacji należy poinformować w zeznaniu podatkowym za 2020 r. (art. 52 r. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 38j ustawy o podatku od osób prawnych).

3. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Termin na zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych został przesunięty z 30 kwietnia 2020 r. na dzień 31 lipca 2020 r.

Termin został przesunięty zgodnie z art. 52 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadzającym zmianę do ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

4. Cudzoziemcy

Czy Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadza jakieś szczególne rozwiązania dla cudzoziemców przebywających na terenie Polski?

Tak, w związku z obecną sytuacją epidemiczną, 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa przewidująca m.in. szczególne rozwiązania dla cudzoziemców w Polsce. Wprowadzone przepisy dają możliwość na legalne pozostanie w kraju dla osób, które chcą realizować dotychczasowy cel pobytu lub nie mogą opuścić Polski w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

Pobyt cudzoziemców w czasie przedłużonego terminu będzie traktowany za legalny pod warunkiem złożenia przez cudzoziemca w terminie 30 dni od odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni (stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii) odpowiedniego wniosku (tego, dla którego termin został przedłużony).

A zatem przedłużeniu na ten czas ulegnie:

  • legalny pobyt cudzoziemców na podstawie wiz krajowych oraz zezwoleń na pobyt czasowy, który skończyłby się w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii,
  • termin na składanie wniosków o legalizację pobytu,
  • ważność już wydanych zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.
Czy przedłużono terminy opuszczenia terytorium Polski przez cudzoziemców?

Tak, Ustawa zawiera rozwiązanie, które stanowi podstawę do przedłużenia z mocy prawa terminów opuszczenia terytorium Polski wynikające z art. 299 ust. 6 ustawy o cudzoziemcach (np. w związku z doręczeniem ostatecznej decyzji o odmowie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy), jeżeli wypadałyby one w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Ich przedłużenie nastąpi do upływu 30-go dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

Czy ulegają zmianie terminy składania wniosków dotyczące cudzoziemców?

Tak, Ustawa przewiduje wydłużenie terminów składania wniosków o:

  • udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego UE,
  • przedłużenie wizy,
  • przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego,

jeżeli termin ten wypadłby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Tak jak dotychczas, wnioski te będzie można złożyć w urzędach wojewódzkich w terminie do 30-go dnia następującego po dniu odwołania stanu, który obowiązywać będzie jako ostatni. Zatem pobyt cudzoziemca na terytorium Polski w tym okresie będzie uważany za legalny pod warunkiem, że złoży on wniosek o legalizację pobytu w przedłużonym terminie.

5. Długi

Czy w związku z epidemią koronawirusa zawieszono bieg terminu przedawnienia roszczeń cywilnych?

Należy wskazać, że ostateczna wersja ustawy z dnia 31 marca 2020 r. nie przewiduje zawieszenia z mocy samego prawa terminu przedawnienia roszczeń cywilnych, do których stosuje się przede wszystkim przepisy Kodeksu cywilnego.

W związku z tym powstaje pytanie, co robić w sytuacji, kiedy termin przedawnienia, np. roszczenia o zapłatę należności z umowy pożyczki, przypadnie na czas epidemii koronawirusa?

Należy wskazać, że zgodnie z art. 123 Kodeksu cywilnego, bieg terminu przedawnienia przerywa się m.in. z uwagi na podjęcie czynności przed sądem lub organem, np. poprzez wniesienie pozwu lub wniosku o wszczęcie egzekucji.

W związku z epidemią koronawirusa sądy i urzędy znacznie ograniczyły swoją działalność, natomiast wiele z nich wydaje zarządzenia i komunikaty o możliwości skutecznego składania pisma elektronicznie.

Taki sposób złożenia pozwu lub wniosku nie daje 100 % pewności, że udało się skutecznie złożyć pismo zgodnie z przepisami prawa, ale często może być jedyną szansą na uznanie za skuteczne przerwania biegu terminu przedawnienia.

W ostateczności, mając na uwadze w pierwszej kolejności nasze zdrowie i życie, pozostaje wniesienie pisma za pośrednictwem poczty polskiej.

Przepisy Kodeksu cywilnego dają sądom możliwość uznania, że dokonanie konkretnej czynności, było niemożliwe z powodu siły wyższej – natomiast jest to zawsze kwestia uznania sądu rozstrzygającego konkretną sprawę.

Czy w związku z epidemią koronawirusa utrudnione zostanie dochodzenie roszczeń?

W związku z epidemią koronawirusa, przepisami ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zawieszono bieg terminów procesowych i sądowych, m.in. w postępowaniach:

  • sądowych
  • administracyjnych
  • egzekucyjnych.

Terminy, który rozpoczęły swój bieg, ulegają zawieszeniu z mocy prawa.

W związku z tym należy spodziewać się przedłużenia postępowań sądowych i egzekucyjnych.

Z drugiej strony należy pamiętać, że rozwiązanie to ma również charakter ochronny dla strony danego postępowania – wstrzymuje bieg terminu np. na uzupełnienie braków formalnych pozwu o zapłatę.

Czy jako dłużnik mogę spodziewać się wstrzymania egzekucji niektórych długów z powodu epidemii koronawirusa?
Zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może wstrzymać administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych.

6. Działanie Spółek

Czy w związku ze stanem epidemii istnieje możliwość odbywania posiedzeń zarządów i rad nadzorczych przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość oraz podejmowania uchwał w ten sposób?
W przypadku gdy umowa spółki/ statut spółki nie stanowi inaczej, istnieje możliwość odbywania posiedzeń zarządów i rad nadzorczych sp. z o.o. i spółki akcyjnej przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość oraz podejmowania uchwał w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Uchwały RN są uważane za ważne, jeżeli wszyscy członkowie zostali powiadomieni o treści projektu uchwały oraz co najmniej 50% członków rady wzięło udział w podejmowaniu uchwały (chyba że surowsze wymagania wynikają z umowy spółki / statutu).
Nowy tryb wyborów odnosi się również do wyboru przewodniczącego i wiceprzewodniczącego RN, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.
Tak jak zostało wskazane powyżej, wskazane ułatwienia są niedopuszczalne jeżeli umowa spółki / statut spółki stanowi inaczej.
Czy w związku ze stanem epidemii istnieje możliwość odbywania Zgromadzeń Wspólników/Walnych Zgromadzeń przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość oraz podejmowania uchwał w ten sposób?
Udział w zgromadzeniu wspólników /walnym zgromadzeniu tych Spółek również może nastąpić przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, chyba że umowa spółki /statut spółki stanowi inaczej. W takim przypadku głosowanie może nastąpić w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, osobiście bądź za pośrednictwem innego członka (wówczas głos oddawany jest na piśmie).
Czy obecna sytuacja wpływa na obowiązki sprawozdawcze Spółki, w tym na sporządzanie sprawozdań finansowych? Czy ustawowe terminy mogą zostać zmienione?

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przewiduje, że minister do spraw finansów może w drodze rozporządzenia określić inny termin sporządzania, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu ustawowych sprawozdań bądź informacji.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji określiło, że:

  • następuje przesunięcie terminu na sporządzenie SF o 3 m-ce (jednostki podlegających nadzorowi KNF – o 2m-ce),
  • następuje przesunięcie terminu na zatwierdzenie SF o 3 m-ce (jed-nostki podlegających nadzorowi KNF – o 2m-ce);

7. Kredyty i Leasingi

Czy Ustawa przyznaje możliwość zmiany warunków i terminów spłaty kredytu w związku z ogłoszeniem stanu epidemii?

Banki przewidują możliwość zmiany warunków / terminów spłaty kredytu mikro, małemu lub średniemu przedsiębiorcy, jeżeli:

  • kredyt został udzielony przed 08.03.2020 r. oraz
  • zmianę uzasadnia ocena sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy, dokonana przez bank po dniu 29.09.2019 r.;

W zależności od tego, w którym banku klient będzie ubiegał się np. o odroczenie spłaty rat kredytowych, zostaną mu zaoferowane inne rozwiązania. W wielu bankach taki wniosek można złożyć na odległość, a wręcz jest to zalecane.

Co istotne, zmiana dokonywana na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę  nie może pogorszyć sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Takie rozwiązanie stosowane jest odpowiednio do pożyczek bankowych.

Czy mogę ubiegać się np. o czasowe zawieszenie spłaty leasingu?
Wiele firm leasingowych proponuje gotowe rozwiązania, które może zaoferować klientowi mającemu przejściowe kłopoty z płynnością finansową w związku z COVID - 19. Jeśli leasingobiorca przewiduje, że może mieć problemy z terminowym opłacaniem rat leasingowych powinien zgłosić się do leasingodawcy jak najszybciej a on zaproponuje właściwe rozwiązanie jak np. zmianę harmonogramu spłat poprzez czasowe obniżenie raty. Wiele firm leasingowych wprowadza bowiem ułatwienia i wychodzi naprzeciw swoim Klientom. Niektóre z nich proponują wydłużenie umowy co w naturalny sposób powoduje obniżenie raty leasingowej miesięcznej.
Należy jednak uważać na zmiany warunków leasingu, które mogą skutkować koniecznością przejścia na obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku nowe zasady opodatkowania samochodów osobowych.
Czy można przerwać leasing i zwrócić przedmiot leasingu do leasingodawcy?
Przerwanie leasingu i zwrot przedmiotu to rozwiązanie, które niesie za sobą najwięcej negatywnych konsekwencji finansowych. Należy w takim przypadku dokładnie zapoznać się z treścią Umowy. Zwykle w takim przypadku umowa zostanie rozliczona podobnie, jak w przypadku wcześniejszego wykupu. Leasingodawcy będą zatem przysługiwały pozostałe do końca umowy raty pomniejszone o część oprocentowania i powiększone o opłatę manipulacyjną za przerwanie umowy. Tak wyliczona kwota powinna zostać pomniejszona o wartość zwróconego przedmiotu. Jeśli zatem wartość zwracanego przedmiotu będzie większa od kwoty należnej leasingodawcy, to w takim przypadku zdecydowana większość leasingodawców nie zwróci powstałej nadwyżki. W sytuacji jeżeli natomiast wartość zwracanego przedmiotu będzie niższa od kwoty należnej leasingodawcy, wówczas korzystający będzie musiał dopłacić różnicę.

8. Opóźnienia w płatnościach

Czy Ustawa przyznaje możliwość zmiany warunków i terminów spłaty kredytu w związku z ogłoszeniem stanu epidemii?

Przepisy ustawy z dnia 31 marca 2020 r. wprowadzają zmiany do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym i przewidują możliwość dla dłużników, którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19 oraz uzyskali w danym okresie rozliczeniowym przychody niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Wymogu uzyskania niższych przychodów nie stosuje się do podatników, którzy:

  • stosowali w 2019 r. formę opodatkowania, w przypadku której nie ustala się przychodów;
  • rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w ostatnim kwartale 2019 r. i nie uzyskali w tym okresie przychodów;
  • rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w 2020 r.

Należy pamiętać, że opisanego zwolnienia nie przewidują przepisy o podatku VAT.

9. Transport

Czy zawieszeniu ulegają badania wymagane przy transporcie drogowym?

Zawiesza się w okresie stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii obowiązek wykonywania badań kierowców: badań lekarskich i badań psychologicznych od dnia 08.03.2020 r. Zawieszone obowiązki powinny zostać wykonane niezwłocznie, w okresie nie dłuższym niż 60 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii.

10. Zawieranie i rozwiązywanie umów

Czy epidemia koronawirusa powinna wpłynąć na sposób zawierania umów?

Należy wskazać, że w związku z nadzwyczajną sytuacją zagrożenia zdrowia i życia, w jakiej znaleźliśmy się w ostatnim czasie z powodu epidemii, nakazuje daleko idącą ostrożność przy zawieraniu jakichkolwiek umów.

Przy zawieraniu umów obowiązuje zasady swobody umów – tzn. że dozwolone jest wszystko, czego prawa wyraźnie nie zabrania.
W związku z tym, przy negocjowaniu treści umowy należy ustalić warunki jej rozwiązania w przypadku niemożliwości wykonania umowy z powodu trudnej sytuacji spowodowanej epidemią koronawirusa.

Co zrobić w sytuacji gdy zawarto umowę, której z powodu epidemii koronawirusa nie jest się w stanie wykonać?

Jeżeli chodzi o możliwość rozwiązania umowy z powodu niemożliwości jej wykonania spowodowanej skutkami epidemii koronawirusa z pomocą w pewnym zakresie przychodzą przepisy Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 475 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązanie jednej ze stron do wykonania umowy wygasa, jeżeli stało się ono niemożliwe wskutek okoliczności, za które strona ta nie ponosi odpowiedzialności.

Jeżeli chodzi o zobowiązania wynikające z umów wzajemnych, tj. takich w których świadczenie jednej strony odpowiada świadczeniu drugiej strony (co należy analizować w każdej sprawie indywidualnie), to zgodnie z art. 495 § 1 Kodeksu cywilnego przewiduje, że w przypadku niezależnej od strony niemożliwości świadczenia zgodnego z umową, strona ta zwraca drugiej stronie, to co od niej otrzymała i nie ma prawa żądać od niej zgodnego z umową świadczenia wzajemnego.

Jeżeli chodzi o umowę zlecenia oraz umowę o świadczenie usług nieregulowanej innymi przepisami poza Kodeksem cywilnym, to zgodnie z art. 746 Kodeksu cywilnego obie strony umowy mogą ją wypowiedzieć w każdym czasie, z zastrzeżeniem rozliczenia poniesionych kosztów. Jeżeli umowa była odpłatna, to w związku z wypowiedzeniem umowy bez ważnego powodu, wypowiadający będzie odpowiadał za wyrządzoną drugiej stronie szkodę.

W przypadku nadzwyczajnej zmiany stosunków, która spowodowała nadmierne trudności w spełnieniu świadczenia z umowy lub spełnienie świadczenia groziłoby stronie rażącą stratą, sąd zgodnie z art. 357 § 1 Kodeksu cywilnego ma możliwość określić sposób wykonania umowy przez stronę, wysokość jej świadczenia lub orzec o rozwiązaniu umowy. Jest to jednak wszystko uzależnione od decyzji sądu.

11. Handel

Jakie ograniczenia w czasie epidemii dotyczą handlu na terytorium Polski?

Od dnia 21 marca 2020 r., do odwołania, w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 obowiązuje całkowity zakaz handlu detalicznego prowadzonego przez najemców powierzchni handlowej, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na sprzedaży:

a) żywności,

b) produktów kosmetycznych w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych, innych niż przeznaczone do perfumowania lub upiększania,

c) artykułów toaletowych,

d) środków czystości,

e) produktów leczniczych, w tym w aptekach lub punktach aptecznych,

f) wyrobów medycznych,

g) środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,

h) gazet,

i) artykułów budowlanych lub remontowych,

j) artykułów dla zwierząt domowych.

W centrach handlowych dopuszczalne jest również świadczenie usług medycznych, bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych i pralniczych, a także gastronomicznych, polegających na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności. Obowiązuje jednak przy tym zakaz wszelkiej działalności handlowej i usługowej na znajdujących się w centrach tzw. wyspach handlowych.

Od dnia 1 kwietnia 2020 r. obowiązują nowe ograniczenia dotyczące działalności sklepów, punktów usługowych oraz targowisk. Oprócz obsługi, może w nich przebywać jednocześnie, nie więcej niż:

- 3 osoby na jedno stanowisko kasowe – w przypadku sklepów i punktów usługowych,

- 3 osoby na jedno stanowisko kasowe – w przypadku stacji paliw,

- 3 osoby na jedno miejsce prowadzenia sprzedaży – w przypadku handlu na straganach czy targowiskach.

Wprowadzono również rozwiązanie dla seniorów, że w godzinach od 10.00 do 12.00 sklepy i punkty usługowe mogą obsługiwać jedynie osoby powyżej 65 roku życia. Obowiązkowe również jest zakładanie przez klientów rękawiczek jednorazowych, które, począwszy od 2 kwietnia musi zapewnić sklep, punkt usługowy lub zarządzający targowiskiem.

Placówki handlowe zobowiązane są również do dezynfekcji stanowiska obsługi lub stanowiska kasowego po każdym kliencie. Wprowadzono również zakaz handlu w soboty i niedziele w wielkopowierzchniowych (powyżej 2000 m2 ) sklepach budowlano-remontowych.

Wprowadzono również całkowity zakaz prowadzenia działalności dla:

a) usług fryzjerskich i kosmetycznych,

b) salonów tatuażu i piercingu,

c) usług związanych  z poprawą kondycji fizycznej, jak np. usługi łaźni, saun , solariów, salonów odchudzających, salonów masażu itp.

Czy istnieją jakieś ograniczenia ze względu na stan epidemii w imporcie towarów z zagranicy ?

Nie, nie istnieją żadne szczególne ograniczenia ze względu na stan epidemii jeśli chodzi o import towarów z zagranicy. W dobie epidemii importowane produkty mogą być jednak poddawane bardziej szczegółowej kontroli sanitarnej.

Czy istnieją ograniczenia w eksporcie towarów poza granice Polski?

Tak, ograniczenia wywozowe dotyczą przede wszystkim leków i wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2020 r. w sprawie wykazu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zawiera listę produktów objętych restrykcjami wywozowymi. Wyszczególnia się tam m.in. środki przeciwbólowe, środki przeciwzapalne, leki kardiologiczne a także środki ochrony osobistej. Funkcjonariusze KAS w trakcie odpraw towarowych i pasażerskich będą zatem zwracać szczególną uwagę na wywożone produkty lecznicze i wyroby medyczne.

Przedsiębiorca ma obowiązek zgłaszania Głównemu Inspektorowi Farmaceutycznemu, zamiaru lub dokonania: wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zbycia podmiotowi prowadzącemu działalność poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych, zawartych w obwieszczeniu Ministra Zdrowia stanowiącym wykaz produktów zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ciągu 30 dni od dnia wpływu zgłoszenia zamiaru wywozu lub zbycia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produktów zagrożonych brakiem dostępności, Główny Inspektor Farmaceutyczny może w drodze decyzji wnieść sprzeciw wobec zamiaru wywozu lub zbycia. Sprzeciw ma rygor natychmiastowej wykonalności.

 

Należy również śledzić na bieżąco ograniczenia importowe ustanawiane przez poszczególne kraje. Dotyczy to np. branży spożywczej, ponieważ niektóre kraje wprowadzają ograniczenia w zakresie importu produktów wytwarzanych w krajach objętych epidemią.

Utrzymano również zakaz wywozu lub zbywania poza Polskę respiratorów oraz kardiomonitorów oraz obowiązek informowania przez przedsiębiorców właściwego wojewody, z 36-godzinnym wyprzedzeniem, o zamiarze wywozu lub zbycia za granicę gogli ochronnych, kombinezonów typu TYVEK, masek typu FFP2/FFP3, maseczek chirurgicznych, ochraniaczy na obuwie, rękawiczek lateksowych i nitrylowych, oraz środków do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń. Wojewoda może złożyć wniosek do Prezesa Rady Ministrów w sprawie zakazu wywozu lub zbycia tych produktów.

12. Transport

Czy zawieszeniu ulegają badania wymagane przy transporcie drogowym?

W okresie stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii zawieszono obowiązek wykonywania badań kierowców: badań lekarskich i badań psychologicznych od dnia 08.03.2020 r. Zawieszone obowiązki powinny zostać wykonane niezwłocznie, w okresie nie dłuższym niż 60 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii.

Jakie ograniczenia w czasie epidemii wprowadzono jeśli chodzi o przewóz osób w publicznym transporcie zbiorowym?

W autobusie, tramwaju lub metrze tylko połowa miejsc siedzących może być zajęta. Wskazane jest, aby co drugie miejsce siedzące pozostało puste. Jeśli miejsc siedzących w pojeździe jest 70, to na jego pokładzie może znajdować się maksymalnie 35 osób.

Czy ograniczenia dotyczące publicznego transportu dotyczą również prywatnych przewoźników?

Tak, od dnia 2 kwietnia również prywatnych przewoźników objęto ograniczeniami, które już wcześniej obowiązywały w publicznym transporcie zbiorowym. Samochody przeznaczone do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, czyli wszystkie busy oraz autokary mogą przewozić w jednym czasie maksymalnie tylu pasażerów, ile wynosi połowa miejsc siedzących w danym pojeździe.

13. Kontakty z dziećmi

Czy uzasadniona jest odmowa realizacji wykonania kontaktów dziecka z rodzicem, które zostały ustalone uprzednio przez Sąd?

W obliczu obowiązującego stanu epidemii, najlepiej gdyby rodzice spróbowali dojść do porozumienia w kwestii uregulowania kontaktów tymczasowo na czas istnienia zagrożenia zakażeniem wirusem. Jest to sytuacja zdecydowanie bardzo trudna zarówno dla rodziców jak i dla ich dzieci. Z jednej strony mamy bowiem prawa dziecka i rodzica do bezpośredniego nieutrudnianego kontaktu, a z drugiej konieczność ochrony zdrowia i życia dziecka w związku z istniejącym zagrożeniem.
Rodzice powinni zatem rozważyć jaka forma kontaktów będzie w tej sytuacji najbezpieczniejsza i najlepsza dla wszystkich.
Kierując się dobrem dziecka rodzice powinni rozważyć czasowe wykonanie kontaktów np. w miejscu zamieszkania dziecka lub czasowe ich ograniczenie bądź w miarę możliwości skorzystanie ze środków komunikowania się na odległość.
Istotne przy tym jest, aby ograniczanie kontaktów nie było podyktowane w żaden sposób niepopartymi tezami o abstrakcyjnym zagrożeniu, lecz powinno wynikać z realnego zagrożenia jakim dla dziecka będzie wykonanie kontaktu z rodzicem w czasie epidemii.

Jakie czynności może podjąć rodzic, któremu uregulowane sądownie kontakty z dzieckiem są bezpodstawnie uniemożliwiane z powodu koronawirusa a rodzic, nie wyraża zgody na zastępcze formy wykonywania kontaktów?

W sytuacji, gdy rodzic nie wyraża zgody na zastępcze formy wykonywania kontaktów lub bezpodstawnie odmawia kontaktów, drugi rodzic może wystąpić z wnioskiem do sądu rodzinnego o zagrożenie nakazem zapłaty na jego rzecz sumy pieniężnej za każde niewykonanie albo niewłaściwe wykonanie obowiązku w przedmiocie kontaktów wynikającego z orzeczenia sądu albo ugody.

W razie dalszego niewypełniania obowiązków w przedmiocie kontaktów – po wydaniu przez sąd postanowienia o zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej – sąd opiekuńczy postanowieniem nakazuje zapłatę należnej sumy, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Dodatkowo, jeżeli do kontaktu nie doszło wskutek niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy przyzna od tej osoby uprawnionemu do kontaktu zwrot jego uzasadnionych wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem kontaktu.

Należy mieć jednak na uwadze, że w dobie epidemii z uwagi na istniejące ograniczenia pracy sądów jedynie do spraw pilnych rozstrzygnięcie Sądu może nie być wydane tak szybko. Nadto, należy mieć na uwadze, że w obliczu coraz większej liczby odnotowywanych zachorowań na koronawirusa Sąd może uznać, że odmowa wydania dziecka na realizację kontaktu nie stanowi naruszenia uzasadniającego taką formę egzekucji kontaktów.

14. Pomoc od samorządu terytorialnego

Czy w ramach tarczy antykryzysowej przewiduje się pomoc samorządu terytorialnego w utrzymaniu przez przedsiębiorców miejsc pracy?

Zgodnie z art. 15zzb ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, starosta może na podstawie umowy z przedsiębiorcą, na wniosek tego przedsiębiorcy, dofinansować część wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy oraz osób zatrudnionych u niego na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, a także na podstawie umowy o pracę nakładczą.

Warunkiem uzyskania pomocy starosty jest spadek obrotów gospodarczych w następstwie koronawirusa.

Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek wyników uzyskanych w dwóch dowolnych miesiącach następujących po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego wniosek o przyznanie pomocy, do wyników uzyskanych w analogicznych dwóch miesiącach w 2019 r. (miesiąc w tym rozumieniu nie musi rozpoczynać się od pierwszego dnia danego miesiąca).

Wysokość dofinansowania uzależniona jest od wysokości spadku obrotów, który nastąpił u danego przedsiębiorcy – trzy progi: spadek o co najmniej 30 %, spadek o co najmniej 50 %, spadek o co najmniej 80 %.

Wniosek o przyznanie dofinansowania składa się do Powiatowego Urzędu Pracy w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy.

Pomoc od starosty przyznaje się mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące – Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może przedłużyć ten okres.

Przez okres otrzymywania dofinansowania oraz okres następujący po tym okresie, równy okresowi dofinansowania, przedsiębiorca musi utrzymać miejsca pracy, w przeciwnym razie naraża się na konieczność zwrotu dofinansowania.

Przedsiębiorca nie może zalegać z płatnościami podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

Starosta nie udziela dofinansowania w zakresie w jakim przedsiębiorca otrzymał już dofinansowanie z innych środków publicznych.

Czy w ramach tarczy antykryzysowej przewiduje się pomoc samorządu terytorialnego w prowadzeniu działalności gospodarczej przez samozatrudnionych?

Zgodnie z art. 15zzc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, starosta może udzielić samozatrudnionemu pomocy w zakresie dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach analogicznych jak warunki przewidziane dla przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników określonych w art. 15zzb ustawy.

Samozatrudniony musi prowadzić działalność gospodarczą przez okres dofinansowania oraz okres następujący po tym okresie, równy okresowi dofinansowania.

Czy w ramach tarczy antykryzysowej przewiduje się pomoc samorządu terytorialnego w formie udzielania pożyczek na prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorców?

Zgodnie z art. 15zzd ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, starosta może udzielić przedsiębiorcy na podstawie umowy, na wniosek tego przedsiębiorcy, jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.

Pożyczka udzielana jest mikroprzedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą przed 1 marca 2020 r., którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zatrudniali pracowników.

Wysokość pożyczki wynosi do 5000 zł. Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.

Pożyczka udzielana jest na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może przedłużyć okres spłaty pożyczki.

Wniosek o udzielenie pożyczki składa się do Powiatowego Urzędu Pracy po ogłoszeniu naboru przez Dyrektora tego urzędu. Wraz z wnioskiem składa się informację o stanie zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.

Pożyczka na wniosek przedsiębiorcy ulega umorzeniu wraz z należnymi odsetkami, pod warunkiem, że przedsiębiorca przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.

15. Nadzór nad sektorem energetycznym

Czy w ramach tarczy antykryzysowej przewiduje się zmiany w funkcjonowaniu sektora energetycznego w Polsce?

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw przewiduje kilka rozwiązań w zakresie funkcjonowania sektora energetycznego w Polsce:

1. W ustawie Prawo energetyczne dodano art. 6g, który ogranicza możliwość wstrzymania w czasie stanu zagrożenia epidemicznego i epidemii dostarczania paliw gazowych i energii przewidzianą w art. 6a ust. 3 oraz art. 6b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 i 3 ustawy Prawo energetyczne, m.in. w przypadku braku zapłaty za świadczone przez przedsiębiorstwo energetyczne usługi.

2. Zgodnie z art. 31x ustawy z dnia 31 marca 2020 r. termin ważności świadectw kwalifikacyjnych osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji, o których mowa w art. 54 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, a które tracą ważność w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 30 czerwca 2020 r., wydłuża się do dnia 31 grudnia 2020 r, a świadectwa wydane w tym okresie i wcześniej, zachowują ważność zgodnie z przepisami dotychczasowymi.

3. Zgodnie z art. 15x ustawy z dnia 31 marca 2020 r. przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracodawca zapewniający funkcjonowanie stacji paliw płynnych w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne oraz stacji gazu ziemnego w rozumieniu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych może, na czas oznaczony nie dłuższy niż do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii:

1) zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;

2) polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji.

W takich przypadkach pracodawca obowiązany jest zapewnić pracownikowi zakwaterowanie i wyżywienie niezbędne do realizacji przez pracownika jego obowiązków pracowniczych. Pracodawca odmawia udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, w tym urlopu na żądanie, urlopu bezpłatnego oraz innego urlopu, a także przesuwa termin takiego urlopu lub odwołuje pracownika z takiego urlopu, jeżeli został on już pracownikowi udzielony.

4. Zgodnie z przepisami tarczy antykryzysowej do ustawy o dozorze technicznym wprowadzono art. 68a, który stanowi, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w przypadku niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego organ właściwej jednostki dozoru technicznego może w 2020 r., na wniosek eksploatującego, odroczyć termin wykonania badań technicznych i zezwolić na eksploatację urządzenia technicznego na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy pod warunkiem, że eksploatujący złoży oświadczenie, że od dnia przeprowadzenia ostatniego badania urządzenia technicznego nie wprowadzono zmian dotyczących eksploatacji urządzenia technicznego oraz, że jego dalsza eksploatacja, w ocenie eksploatującego, nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska. Wniosek można złożyć pisemnie lub elektronicznie. Organ rozstrzyga o wniosku w formie decyzji administracyjnej.

16. Urzędy

Czy w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii działanie urzędów administracji publicznej zostaje wstrzymane?

Przepisy tarczy antykryzysowej nie wprowadzają takiego rozwiązania.

Zgodnie z art. 15zzs ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, bieg terminów procesowych w postępowaniach administracyjnych w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii zostaje wstrzymany, a rozpoczęty ulega zawieszeniu.
W związku z tym, w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii nie biegnie np. termin na złożenie odwołania od decyzji organu I instancji, z której nie jesteśmy zadowoleni.
Należy również zwrócić uwagę na komunikaty urzędów zamieszczane na ich stronach internetowych, w szczególności w biuletynie informacji publicznej urzędu. W komunikatach zawarte są informacje o sposobie funkcjonowania urzędu w związku z koronawirusem.

17. Pomoc dla właścicieli/najemców nieruchomości

Czy w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii mogę liczyć na zwolnienie od zapłaty podatku od nieruchomości?

W art. 15p oraz 15q ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przewidziano możliwość zwolnienia z podatku od nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej za część 2020 r. oraz przedłużenie terminów płatności rat za kwiecień, maj i czerwiec maksymalnie do 30 września 2020 r.

Decydują rady gminy.

Rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy utracili płynność finansową z powodu epidemii koronawirusa.

Czy jako najemca/dzierżawca nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub do jednostki samorządu terytorialnego mogę liczyć na ulgi w płatnościach za najem/dzierżawę nieruchomości?

Zgodnie z art. 15zze ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, należności pieniężne z tytułu oddania nieruchomości Skarbu Państwa w najem, dzierżawę lub użytkowanie, przypadające za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, mogą być umarzane w całości albo w części lub ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty przez starostę, wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, bez zgody wojewody. W miastach na prawach powiatu decyzje w tym zakresie będzie podejmował prezydent miasta.

Decyzję w sprawie należności podejmuje się na wniosek osoby, której płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu koronawirusa.

Jeżeli chodzi o nieruchomości należące do jednostek samorządu terytorialnego, to zgodnie z art. 15zzf ustawy, rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa, może, w drodze uchwały, postanowić o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym, wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, w stosunku do podmiotów, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 i które złożą wniosek o odstąpienie od dochodzenia należności.

Zgodnie z art. 15zzg ustawy, do czasu uchwalenia uchwały – decyzję co do należności za najem, dzierżawę nieruchomości należących do jednostek samorządu terytorialnego, podejmują przez wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa – organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego.

18. Ubezpieczenia

Czy w związku z pandemią koronawirusa na świecie mogę liczyć na wypłatę ubezpieczenia od ubezpieczyciela?

Zgodnie z art. 805 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Nierozłącznym elementem umowy ubezpieczenia są ogólne warunki ubezpieczenia.

Analiza treści umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków umowy ubezpieczenia, niezależnie od rodzaju udzielonego ubezpieczenia (np. związanego z działalnością gospodarczą czy ubezpieczenia na życie), pozwoli na ustalenie, czy warunki ubezpieczenia obejmują również odpowiedzialność ubezpieczyciela za zdarzenia wynikłe z powodu pandemii koronawirusa na świecie.

Niezbędne będzie do tego przeanalizowanie umowy w świetle obowiązujących przepisów.

Należy zaznaczyć, że ubezpieczyciele informują, że w zakresie umów ubezpieczenia zawieranych po wybuchu pandemii koronawirusa, wyłączają swoją odpowiedzialność co do zdarzeń wywołanych koronawirusem.

19. Sprawy pilne

Czy tarcza antykryzysowa przewiduje sprawy, które będą prowadzone przez sądy lub urzędy bez zwłoki, mimo epidemii koronawirusa w Polsce?

Wprowadzono takie rozwiązanie odnośnie niektórych spraw prowadzonych przez sądy.

Sprawy takie określa art. 14a ust. 4 oraz 5 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych:

1) w przedmiocie wniosków o zastosowanie, przedłużenie, zmianę i uchylenie tymczasowego aresztowania;
2) w których jest stosowane zatrzymanie;
3) w których orzeczono środek zabezpieczający;
4) przesłuchania świadka w postępowaniu przygotowawczym przez sąd na podstawie art. 185a–185c albo art. 316 § 3 Kodeksu postępowania karnego, gdy podejrzany jest zatrzymany;
5) w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania;
6) w przedmiocie zarządzenia przerwy w wykonaniu kary w systemie dozoru elektronicznego;
7) o zastosowanie i przedłużenie środka detencyjnego w postaci umieszczenia cudzoziemca w strzeżonym ośrodku, o zastosowanie lub przedłużenie wobec niego aresztu dla cudzoziemców;
8) w których wykonywana jest kara pozbawienia wolności albo inna kara lub środek przymusu skutkujący po-zbawieniem wolności, jeżeli rozstrzygnięcie sądu dotyczy zwolnienia osoby pozbawionej wolności z zakładu karnego lub aresztu śledczego albo jest niezbędne do wykonania takiej kary lub środka przymusu w tym zakładzie lub areszcie;
9) o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką;
10) o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego;
11) dotyczące umieszczenia lub przedłużenia pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich;
12) dotyczące umieszczenia małoletniego cudzoziemca w placówce opiekuńczo-wychowawczej;
13) z zakresu postępowania wykonawczego w sprawach, o których mowa w pkt 8–12;
14) wniosków o ustanowienie kuratora w celu reprezentowania interesów małoletnich w postępowaniu przed sądem lub innym organem w sprawach pilnych;
15) o których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób;
16) przesłuchania przez sąd osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie;
17) sprawy prowadzone przez sądy administracyjne, w przypadku których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności.

20. Pomoc prawna dla medyków

Czy w sytuacji, gdy brakuje odpowiednich środków bezpieczeństwa w pracy z osobami zakażonymi koronawirusem, członek personelu medycznego ma obowiązek podjąć się takiej pracy?

Należy wskazać w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 42 § 4 Kodeksu pracy, pracodawca może powierzyć członkowi personelu medycznego jako pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, pracę inną niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

Jeżeli świadczenie usług medycznych przez członka personelu medycznego odbywa się na podstawie umowy cywilnoprawnej, strony tej umowy mogą ustalić warunki świadczenia tych usług osobą zakażonym koronawirusem przez członka personelu medycznego.

Należy wskazać, że oddelegowanie członka personelu medycznego do pracy z osobami zakażonymi koronawirusem jest w świetle art. 42 § 4 Kodeksu pracy możliwe, w sytuacji epidemii koronawirusa w Polsce.

Pracodawca musi jednak zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w tej sytuacji związane przede wszystkim z ograniczeniem możliwości zakażenia się przez członka personelu medycznego koronawirusem.

Podstawę prawną dla tych obowiązków odnaleźć można w przepisach Kodeksu pracy, tj. art. 207 (obowiązki pracodawcy w zakresie BHP), 227 (zapobieganie chorobom zawodowym), 229 (badania profilaktyczne pracowników) Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 207 § 2 zdanie 1 Kodeksu pracy:

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Przepisy te należy rozpatrywać w związku z przepisami ustawy o chorobach zakaźnych, tj. art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1 oraz 2 pkt 4 tej ustawy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o chorobach zakaźnych:

Osoby, u których orzeczono czasowe lub trwałe przeciwwskazania do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby (prace określone w rozporządzeniu Ministra zdrowia), nie mogą wykonywać tych prac. Pracodawca lub zlecający wykonanie prac jest obowiązany, z zachowaniem poufności, niezwłocznie odsunąć pracownika lub wykonującego prace od wykonywania tych prac.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 oraz 2 pkt 4 ustawy o chorobach zakaźnych:

Kierownicy podmiotów leczniczych oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Działania te obejmują w szczególności stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej w celu zapobieżenia przeniesieniu na inne osoby biologicznych czynników chorobotwórczych.

Należy wskazać, że pracownik, który rozważa odmowę wykonania powierzonych mu przez pracodawcę obowiązków, musi liczyć się z tym, że odmowa zostanie uznana za nieuzasadnioną, co w konsekwencji może skutkować brakiem zapłaty wynagrodzenia za niewykonaną pracę, a idąc dalej – zwolnieniem dyscyplinarnym na podstawie art. 52 Kodeksu pracy.